Pytania i odpowiedzi

Wybrane pytania z mojej skrzynki cz. 4

 Dziś wracamy do naszej serii pytań od Was. Ja przy tym zazwyczaj mogę choć troszkę odpocząć, bo zazwyczaj pytania są przyjemne, a Wy możecie się wyżyć twórczo. Ostatnio mieliśmy bardzo dużo wpisów, szczególnie takich jakie wymagały ode mnie bardzo dużo wysiłku resztek intelektu. Zapraszam więc na już czwartą z kolei część cyklu, który będzie nam towarzyszył pewnie przez cały czas.

Zapraszam serdecznie!


13. Jakie jest znaczenie run i symboli słowiańskich?

Przy tym pytaniu może pewne wzbudzę wiele kontrowersji, mimo wszystko zachęcam do komentarzy i dyskusji. Runy słowiańskie nie istnieją. Możemy uznać za nie bardzo mocno ewentualnie wczesną cyrylicę. Niedawno jednak wyszła książka pseudonaukowa T. Kosińskiego pod tytułem "Runy słowiańskie". Błagam jednak o rozwagę i nie kupowanie tej kupy, chyba że naprawdę nie macie na co wydać pieniędzy, macie ich za dużo, albo chcecie się pośmiać z banialuków. Ale żeby nie było, że nie ostrzegałam - lepiej trzymać się od tego z daleka. Wydawało mi się, że gdzieś już o tym wspominałam, ale na pewno warto przy okazji wspomnieć - nawet jeśli raz jeszcze o tym, że po tym jak ludy słowiańskie rozeszły się w V-VII w., to o naszej wspólnej kulturze świadczą m.in. naczynia datowane na II-V wiek, które są porozrzucane w wielu miejscach bytowania słowiańskich szczepów, m.in. nad środkowym i dolnym Dnieprem, Lepiesówce, Mołdawii i spod Kijowa. Na ich ornamenty składały się układy kresek, fal, skośnych układów, strzałek oraz innych symboli. Owszem, było to swoiste pismo, ale dotyczyło konkretnie rozpisanie kalendarza obrzędowego.Co do symboli - owszem jest ich całkiem sporo. Omówimy generalnie ich część, prawdopodobnie najbardziej rozpoznawalnych i takich, które przeszły proces "unowocześnienia" i wcielenia na potrzeby rodzimowierstwa, bo znowu byśmy się zagrzebali. Jest to mój ich wybór, bo z pewnością jest ich dużo więcej. Wzmianki będą raczej zdawkowe.

Topór Peruna - właściwie słowiański odpowiednik młotu Thora. Znaleziska często nawet są z nim mylone. Wyglądem przypomina same ostrze toporu bez trzonka (choć w pochówkach zachowały się miniaturowe toporki z trzonkami). Amulet posiada wielką moc. Przynosi zdrowie, pomyślność oraz ochronę. Jest także symbolem siły i waleczności, noszonym głównie przez wojowników. Symbol Peruna - sześcioramienny znak. Żłobiono go na belkach domostw, żeby nie imały ich się pioruny. Pojawiał się na herbach, odzieży i kraszankach. Chroni przed nieszczęściami. Niektórzy widzą w nich znak solarny. Jego wariacją jest Rozeta podhalańska - ma praktycznie to samo znaczenie co symbol powyższy. Lunula - tym razem symbol typowo kobiecy. Dokładnie jest symbolem kobiecości i płodności, więc odgrywał duże znaczenie w agrarnym społeczeństwie. Uważany także za lunarny oraz wiążący się bezpośrednio z kultem Mokoszy - boginii burzy, deszczu i płodności. Swarga - najpowszechniejsza odmiana słowiańskiej swastyki. Bezpośrednio powiązywana z Bogiem Swarogiem. Symbolizowała słońce i kult solarny oraz nieskończony cykl życia. Kreślono ją na domach celem oddalenia zła wszelkiego od domostwa. Swarzyca kruszwicka - wariacja na temat swargi. Przez swój kształt kojarzony z krzyżem została potem zapożyczona na potrzeby chrześcijaństwa. Ręce Boga - znak Boga Najwyższego. W dużym uproszczeniu trochę takie słowiańskie yin yang. Czyli równowaga w ogólnopojętym Wszechświecie i oczywiście naturze. Interpretacja ta jest jednak coraz częściej krytykowana przez badaczy. Nie zmienia to faktu, że symbol często pojawiał się na popielicy, więc był ważny i mógł mieć związki magiczne (być może chtoniczne). Symbol Welesa  - znak przypisywany Bogu opiekującemu się duszami to gwiazdozbiór byka. Idealny dla tych, którzy czują się podlegli temu Bóstwu. Polecany głównie ludziom zajmującym się magią, jak i wszelkiego rodzaju artystom (głównie poetom). Symbol X - istnieją różne spekulacje co do tego, co może on oznaczać. Jedni twierdzą, że to celtyckie zapożyczenie od Boga Smertinosa (śmierć), inni, że jest to symbol lunarny Bogini Matki, a kolejni że to uproszczona swastyka. Tak na prawdę ciężko jest dojść do tego, ile znaczyły wszystkie z powyższych symboli dla naszych przodków. Osobiście wierzę w to, że ówcześnie mają taką symbolikę, jaką sami im nadamy i zależy, z którym z nich czujemy się najlepiej i chcemy się identyfikować.

14. Czym się różni młot Thora od toporu Peruna?

Można nawet powiedzieć, że niczym specjalnym, oprócz faktu że młot ma pochodzenie nordyckie, a topór słowiańskie. Zarówno Thor jak i Perun są Bogami siły, burzy oraz wojowników. Istnieją wręcz hipotezy, że Perun powstał właśnie w oparciu o zetknięcie się z kulturą wikingów, gdyż wyznanie i znaleziska kierują nas głównie na tereny wymiany handlowej oraz kulturowej z tym ludem.

15. Morana, czy masz w planach napisać artykuł o muzyce, która rozwijała się na Słowiańszczyźnie?
Przyznam szczerze, że zupełnie zaskoczyło mnie to pytanie. Aczkolwiek w tej samej chwili, co ono się pojawiło skończyłam czytać publikację dokładnie na ten temat, więc z chęcią się takowym zajmę w najbliższym czasie. Do tego przypominam, że pojawiła się na blogu seria "Słowianie w popkulturze", w której też na pewno poruszymy temat muzyki. Części  dotyczące literatury oraz filmografii możecie znaleźć kolejno pod linkami:
https://pijanamorana.blogspot.com/2019/05/sowianie-w-popkulturze-cz1.html https://pijanamorana.blogspot.com/2019/06/sowianie-w-popkulturze-cz2.html

16. Czy do naszych czasów przetrwały jakieś słowiańskie pieśni?

Owszem. Szczegółowo na to pytanie odpowiemy sobie właśnie za tydzień. Zdecydowałam, że w przyszły weekend zamieszczę post o tematyce muzyki w życiu Słowian, więc zachęcam do obserwacji bloga.


Zapraszam serdecznie do komentowania oraz dyskusji. Jeśli chcecie, żeby Wasze pytania pojawiły się w następnych częściach, proszę kierować je do wiadomości lub na maila podanego w informacjach. Miłego weekendu!

Bibliografia pomocnicza:

Gieysztor A., 1982. Mitologia Słowian, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa