Słowiański słowniczek cz. 1

Słowniczek słowiański
czyli ożywianie martwego języka

część pierwsza

Witam Was w ten duszniutki weekend. Jako, że mamy na blogu w tym momencie tylko jedną 'otwartą' serię - bestiariusz słowiański, więc postanowiłam zaproponować Wam kolejną. Słowniczek 'martwych' wyrazów, które już wieki (albo choć dziesiątki lat) temu wyszły z użycia. Czytając latopisy, albo przeróżne źródła "z epoki" spotykam wiele słów, które nie są już tak oczywiste. Ich datowanie jest w sumie różne, bo spisuję te ktoe spotykam w przeróżnych książkach, nie tylko wczesnośredniowiecznych, ale pomyślałam że będzie to ciekawe urozmaicenie. Język to generalnie niesamowita sprawa i już przez jedno pokolenie możemy zauważyć w nim widoczne zmiany. Szczególnie w dobie, w której każdy zna co najmniej 2 języki - polski zawiera przeróżne elementy zapożyczone, z których nawet często nie zdajemy sobie sprawy. W nowej serii chciałabym przypomnieć lub wyjaśnić Wam słowa, których raczej już nie usłyszycie w codziennych konwersacjach. Niektóre mogą się wydać oczywiste, a inne mniej. Są to oczwiście duże uproszczenia. To nie słownik PWN. Mam nadzieję, ze Was zaciekawię. 

Zapraszam!

bajcara - babsko opowiadające bujdy / plotkara

bandurka - cipciunia / ukraiński instrument szarpany

boginas - syn boginki

bojawisko - plac boju

bydlić - zamieszkiwać

chram - typ budowli sakralnej Słowian

chrobny - dzielny

dębiec - garbarz (kiedyś garbowano skóry głównie garbnikem dębowym (korą dębową))

dębrowy - dębowy

drużba - przyjaciel

gać -tama

gędźba - muzyka

gorze - nędza, bieda

gozd - las

huf - duży oddział wojska

igra - zabawa

jaźwiec - borsuk

kazytać - łaskotać

kącina - typ budowli sakralnej Słowian

kniądz - książę / władca

komyse - zarośla

kosa - warkocz

księżyc - syn księcia

łyki - pęta

modła - posąg

mrzeć - śnić

ofiara pokładzinowa - ofiara związana z elementami konstrukcyjnymi domostwa / świątyni / umocnień obronnych. W budynkach mieszkalnych zazwyczaj był to pokarm / napitki w glinianych naczyniach, a w świątyniach zwierzęta róznej wielkości lub z rzadka nawet ludzie

ostrów - wyspa

otrok - chłopiec / wyrostek

panowie przyrodzeni - określenie dynastii Piastów

piechem - pieszo

potrzask - włócznia

rab - niewolnik

rokiciny - wierzby

rusy - rudy

rzeźba - rzeź

sambocza - wieża bramna

sąpierz - rywal / najeźdźca

skotmy - bydlęcy

suweniry - dary

szczyt - tarcza

szłom - chełm

szyp - strzała

ślęgnąć - przemoknąć

śpik - sen

śreżoga - promienie słoneczne, które przebijają się przez drzewa, mgłę lub dym itp. Zjawisko świetnie zauważalne w lesie. 

trzebiszcze - słowiański, ośrodek kultowy typu otwartego

trzeba - ofiara składana Bogom

wierzeje - wrota

witeź - bohaterski wojownik

wydzierca - rabuś / złodziej

wygarbować skórę na jaszczur - sprać na kwaśne jabłko

zaszczytcy - obrońcy

z cicha pęk - nagle

zoczyć - zapomnieć, przegapić

żerca - kapłan w religii słowiańskiej

żyrzec - kapłan słowiański

Na dziś zakończymy nasze lingwistyczne rozważania. Które wyrazy najbardziej Was zaskoczyły? Może chcecie się podzielić jakimiś w komentarzach? Dajcie znać, czy nowa seria się podoba. Tymczasem zapraszam na moje media społecznościowe, instagram i kramik, na którym znajdziecie przeceny na cały asortyment. Do usłyszonka.